Ruimtewezens in een oorlogssfeertje

In Kurts Vonnegut Slachthuis Vijf zijn ruimtewezens geen rariteit. Samen met andere vreemde wezens zoals Billy Pilgrim vormen ze de spilfiguur in een historische roman over het bombardement van Dresden tijdens de Tweede Wereldoorlog.


Moet u horen: Billy Pilgrim staat los van alle tijd. Zo begint Kurt Vonneguts excentrieke meesterwerk over een Amerikaanse soldaatkrijgsgevangene die het bombardement van Dresden op 13 februari 1945 meemaakte. Vonnegut begint het boek met een inleiding waarin hij jammer genoeg het begin en het einde van zijn eigen werk verklapt. Hij vertelt hoe alles wat hij beschrijft ook werkelijk gebeurd is. Of hij het ook zelf meegemaakt heeft is een andere zaak.


Daarna begint het echte verhaal. Billy Pilgrim is opticien die altijd al een vreemde vogel geweest. Zijn hobby? Tijdreizen. Het ene moment zit hij midden in een omsingeld gebied in de Ardennen met enkele andere medesoldaten. Nog geen bladzijde later bevindt hij zich jaren later op de planeet Tralfamadore, waar hij in de dierentuin met filmster Montana Wildhack wordt tentoongesteld. Billy stormt door de tijd als een flipperkast die op hol geslagen is. Maar jammer genoeg voorspelt hij zo ook soms op voorhand wat er later nog volgt. “Zo gaat dat.”

© Kurt Vonnegut

Vonneguts fantasie kent geen grenzen. Hoewel zijn verhaal getuigt van de tragische gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog, weet hij alles te beschrijven met de nodige humor. Zwarte humor weliswaar. Zijn hoofdpersonage haalt de vreemdste dingen uit. Van rondwandelen in het Duitse gevangenkamp met zilveren schoenen, een jasje met bontkraag en een zilveren zeil tot trouwen met het dikste meisje dat hij kent. Bovendien ontmoet Billy de meest merkwaardige personen.


Zo is de sciencefictionschrijver Kilgore Trout, een groot voorbeeld voor Billy. Edgar Derby en Paul Lazarro, Billy’s medesoldaten, proberen hun dolgeslagen vriend op het juiste pad te houden of bedreigen hem met dood. Ook Vonnegut zelf maakt zijn entree in het boek. Bijvoorbeeld bij een passage in het Duitse gevangenkamp zegt hij "die soldaat, dat was ik. De auteur van het boek."


De titel van het boek Slachthuis Vijf of De kinderkruistocht heeft twee betekenissen. Enerzijds verwijst het naar het slachthuis waar Billy Pilgrim, Paul Lazarro, Edgar Derby en de andere Amerikaanse gevangen genomen soldaten vertoeven in Dresden. Anderzijds staat de Kinderkruistocht voor alle oorlogen die gevoerd worden door jongemannen, want veel soldaten zijn eigenlijk nog kinderen. Hiermee is Vonneguts übereigenaardige boek zo aangrijpend dat het komische aspect dit alles balanceert tot een klassieker van formaat.